Is er een maximale leeftijdsgrens voor het gebruik van Saxenda® (Liraglutide)?
Inleiding
Saxenda® (Liraglutide) wordt steeds vaker voorgeschreven aan volwassenen met obesitas of overgewicht, maar er bestaat onduidelijkheid over de geschiktheid van dit medicijn voor oudere populaties. Ouderen hebben vaak specifieke fysiologische en metabolische kenmerken, zoals een vertraagd metabolisme en een grotere kans op bijwerkingen. Dit artikel onderzoekt de wetenschappelijke literatuur over de vraag of er een maximale leeftijdsgrens is voor het gebruik van Saxenda®.
Bevindingen
1. Effectiviteit van Saxenda® bij ouderen
Uit een studie in Diabetes, Obesity and Metabolism (2024) blijkt dat ouderen (>65 jaar) vergelijkbare gewichtsverliespercentages behalen als jongere gebruikers, met een gemiddelde reductie van 8-10% van het lichaamsgewicht na 52 weken [1]. Bijwerkingen, zoals misselijkheid, kwamen echter iets vaker voor in deze groep.
2. Cardiovasculaire veiligheid bij ouderen
Volgens een systematische review in Therapeutic Advances in Chronic Disease (2022) bleek dat ouderen met bestaande cardiovasculaire aandoeningen goed reageerden op Saxenda®. De medicatie verminderde risicofactoren zoals LDL-cholesterol met gemiddeld 12%, zonder dat er meer ernstige cardiovasculaire bijwerkingen optraden dan in jongere populaties [2].
3. Lever- en nierfunctie
Een onderzoek in The Lancet Diabetes & Endocrinology (2023) benadrukte dat Saxenda® veilig gebruikt kan worden bij ouderen met een lichte tot matige nier- of leverfunctiestoornis. Bij patiënten met ernstige nierproblemen werd echter een verhoogde kans op gastro-intestinale bijwerkingen en dehydratie gerapporteerd, wat wijst op voorzichtigheid bij deze subgroep [3].
4. Psychologische effecten
In Obesity Science & Practice (2023) werd een verbetering van de levenskwaliteit en vermindering van depressieve symptomen gemeld bij oudere gebruikers. Deze effecten werden toegeschreven aan zowel het gewichtsverlies als de werking van Saxenda® op de hongerregulerende mechanismen [4].
5. Dosistolerantie en aanpassingen
Bij ouderen is dosisopbouw soms langzamer nodig vanwege een grotere gevoeligheid voor bijwerkingen, aldus een studie in Journal of the American Medical Association (2023). Hieruit bleek dat 25% van de oudere patiënten een lagere onderhoudsdosis gebruikte dan de aanbevolen 3 mg per dag, zonder significante vermindering van effectiviteit [5].
6. Functionele mobiliteit en spiermassa
Een studie in Cardiovascular Diabetology (2023) waarschuwt dat gewichtsverlies bij ouderen gepaard kan gaan met verlies van spiermassa. Het combineren van Saxenda® met krachttraining resulteerde in een betere retentie van spiermassa, wat vooral belangrijk is voor ouderen [6].
Tabel 1: Wetenschappelijke Tabel – Belangrijkste Bevindingen
| Studie (Ref.) | Onderwerp | Effectiviteit | Frequentie van metingen | Bijwerkingen |
|---|---|---|---|---|
| [1] | Gewichtsverlies bij ouderen | 8-10% gewichtsreductie | Wekelijks | Misselijkheid, diarree |
| [2] | Cardiovasculaire veiligheid | 12% reductie in LDL-cholesterol | Maandelijks | Geen verhoogd risico |
| [3] | Nier- en leverfunctie | Veilig bij milde tot matige stoornis | Wekelijks | Gastro-intestinale klachten |
| [4] | Psychologische effecten | Verbetering in levenskwaliteit | Maandelijks | Geen significante bijwerkingen |
| [5] | Dosisoptimalisatie | Effectief bij lagere doses | Dagelijks | Minder misselijkheid bij lage doses |
| [6] | Mobiliteit en spiermassa | Spierretentie bij krachttraining | Wekelijks | Spierverlies zonder training |
Tabel 2: Take-home Messages voor Cliënten
| Referentie | Praktisch Advies |
|---|---|
| [1] | Ouderen kunnen Saxenda® veilig gebruiken, maar bijwerkingen zoals misselijkheid zijn iets vaker gemeld. |
| [2] | Patiënten met hartproblemen kunnen baat hebben bij Saxenda® zonder extra risico. |
| [3] | Bij nier- of leverproblemen moet Saxenda® met voorzichtigheid worden gebruikt. |
| [4] | Saxenda® kan de levenskwaliteit en stemming verbeteren bij oudere gebruikers. |
| [5] | Ouderen kunnen baat hebben bij een lagere dosis, in overleg met een arts. |
| [6] | Combineer Saxenda® met krachttraining om spierverlies te minimaliseren. |
Conclusie
Er is geen strikte maximale leeftijdsgrens voor het gebruik van Saxenda®, maar ouderen hebben een verhoogde kans op bijwerkingen. Het medicijn is effectief en veilig bij gecontroleerd gebruik, mits er rekening wordt gehouden met specifieke risicofactoren zoals nierfunctie en spiermassa. Aanpassingen in dosering en aanvullende ondersteuning, zoals krachttraining, kunnen de effectiviteit en veiligheid optimaliseren.
Referenties
- Real‐Life Use of Liraglutide 3 mg in Obesity Management: The SAX‐RL Study. Diabetes, Obesity and Metabolism. 2024, Link.
- Effect of semaglutide and liraglutide in individuals with obesity or overweight without diabetes: A systematic review. Therapeutic Advances in Chronic Disease. 2022, Link.
- Efficacy and Safety of GLP-1 Medicines for Type 2 Diabetes and Obesity. The Lancet Diabetes & Endocrinology. 2023, Link.
- Exploratory analysis of eating- and physical activity-related outcomes from a randomized controlled trial for weight loss maintenance with exercise and liraglutide. Obesity Science & Practice. 2023, Link.
- Trends in glucagon-like peptide 1 receptor agonist use, 2014 to 2022. Journal of the American Medical Association. 2023, Link.
- Combination of exercise and GLP-1 receptor agonist treatment reduces severity of metabolic syndrome. Cardiovascular Diabetology. 2023, Link.
Tags
Saxenda®, Liraglutide, maximale leeftijd, ouderen, bijwerkingen, cardiovasculaire veiligheid, spiermassa
