Inleiding
Saxenda® (werkzame stof: Liraglutide) is een GLP-1 receptoragonist, ontwikkeld voor de behandeling van type 2 diabetes en goedgekeurd voor gewichtsverlies bij mensen met obesitas of overgewicht. De beschikbaarheid en het gebruik in Nederland worden beïnvloed door goedkeuring van de Europese Unie en door resultaten uit klinische studies. Dit antwoord onderzoekt de beschikbaarheid van Saxenda® in Nederland en plaatst de bevindingen in een bredere wetenschappelijke context, met aandacht voor effectiviteit, bijwerkingen en toekomstig gebruik.
Beschrijving
1. Beschikbaarheid in Nederland en EU-regelgeving
Saxenda® is legaal verkrijgbaar in Nederland na goedkeuring door de Europese Unie. De Europese Geneesmiddelenautoriteit (EMA) heeft Saxenda® goedgekeurd voor gebruik in alle EU-lidstaten, waaronder Nederland, waardoor het medicijn verkrijgbaar is bij Nederlandse apotheken [1]. Volgens Apotheek.nl wordt Saxenda® voorgeschreven als aanvulling op dieet en lichaamsbeweging voor personen met obesitas en specifieke risicofactoren, zoals diabetes en hoge bloeddruk [2]. Hiermee wordt benadrukt dat het medicijn in Nederland beschikbaar is onder specifieke medische voorwaarden.
2. Effectiviteit en Gebruiksvoorwaarden
De SAX-RL studie, gepubliceerd in Diabetes, Obesity and Metabolism (2024), rapporteert een gewichtsreductie van 5-10% bij consistent gebruik van Saxenda® in Europese klinieken, waaronder Nederland [3]. Een aanvullende studie in de Journal of Surgery meldt dat Saxenda® effectiever is in combinatie met lifestyle-coaching, waarbij een groter gewichtsverlies werd bereikt in centra voor bariatrische zorg [4]. Dit sluit aan bij de voorschrijfvoorwaarden in Nederland, waar gedragsinterventies worden aangemoedigd om de effectiviteit van het medicijn te verhogen.
3. Veiligheidsprofiel en Bijwerkingen in Nederland
Bijwerkingen zijn een belangrijk aandachtspunt bij de acceptatie van Saxenda® in Nederland. Een studie uit de Journal of the American Medical Association (2023) toont aan dat ongeveer 40% van de gebruikers gastro-intestinale bijwerkingen ervaart, zoals misselijkheid en diarree, die vaak mild en van voorbijgaande aard zijn [5]. Apotheek.nl vermeldt dat gebruikers in Nederland hierover worden geïnformeerd voor aanvang van de behandeling, wat het belang van voorlichting benadrukt om de therapietrouw te vergroten [2].
4. Vergoedingsbeleid en Toegankelijkheid in Nederland
In Nederland wordt Saxenda® meestal niet vergoed door de basisverzekering, waardoor de kosten voor eigen rekening zijn. Een studie in de Journal of Visceral Surgery (2023) bespreekt hoe variaties in vergoedingsbeleid binnen de EU, inclusief Nederland, de toegankelijkheid van obesitasmedicatie kunnen beïnvloeden [6]. De kosten vormen een barrière voor sommige patiënten, wat het belang benadrukt van mogelijke beleidsaanpassingen om de toegankelijkheid van obesitasbehandelingen in Nederland te verbeteren.
5. Wetenschappelijke Context en Toekomstige Richtingen
Saxenda® en andere GLP-1 receptoragonisten worden steeds meer onderzocht voor cardiovasculaire voordelen bij mensen met obesitas. Een overzicht in Diabetes Care (2024) stelt dat GLP-1 receptoragonisten het risico op hart- en vaatziekten kunnen verminderen bij obese patiënten [8]. Hoewel Saxenda® primair wordt ingezet voor gewichtsverlies, toont deze bredere wetenschappelijke context aan dat er mogelijk een breder gebruik is voor het medicijn, wat de relevantie in de Nederlandse gezondheidszorg kan vergroten. Toekomstig onderzoek zou de langetermijneffecten en kosteneffectiviteit kunnen verhelderen en mogelijk leiden tot bredere vergoeding en toepassing in Nederland.
Samenvatting in Tabelformaat
Tabel 1: Belangrijkste bevindingen per studie over de beschikbaarheid en effectiviteit van Saxenda® in Nederland
| Studie | Onderwerp/Interventie | Effectiviteit (%) | Bijwerkingen | Frequentie van metingen |
|---|---|---|---|---|
| [1] | EU-goedkeuring en beschikbaarheid in Nederland | N.v.t. | N.v.t. | N.v.t. |
| [2] | Beschikbaarheid en voorschrijfvoorwaarden in Nederland | N.v.t. | Gastro-intestinale klachten | N.v.t. |
| [3] | SAX-RL studie: gewichtsverlies bij gebruik van Saxenda® in Europa | 5-10% gewichtsverlies | Misselijkheid, braken | 52 weken |
| [4] | Verbeterde uitkomsten bij gebruik van lifestyle-coaching | Verbeterde gewichtsverliesresultaten | N.v.t. | N.v.t. |
| [5] | Bijwerkingenprofiel van Liraglutide | 40% gastro-intestinale klachten | Misselijkheid, diarree | Regelmatig |
| [6] | Effect van vergoedingsbeleid op toegankelijkheid | N.v.t. | N.v.t. | N.v.t. |
| [8] | Cardiovasculaire voordelen en toekomstig potentieel | N.v.t. | N.v.t. | Langetermijneffecten |
Tabel 2: Take-home Messages voor Cliënten
| Studie | Praktische conclusie |
|---|---|
| [1] | Saxenda® is wettelijk beschikbaar in Nederland en voorgeschreven bij obesitas met risicofactoren. |
| [2] | In Nederland worden patiënten geïnformeerd over bijwerkingen zoals misselijkheid voordat ze starten met Saxenda®. |
| [3] | Met gedragscoaching kan Saxenda® leiden tot 5-10% gewichtsverlies. |
| [4] | Combinatie van Saxenda® met lifestyle-coaching biedt extra gewichtsverliesvoordelen. |
| [5] | Bijwerkingen zoals misselijkheid en diarree zijn vaak mild en tijdelijk. |
| [6] | Het ontbreken van vergoeding kan Saxenda® voor sommige Nederlandse patiënten ontoegankelijk maken. |
| [8] | Toekomstig onderzoek kan helpen bij de verdere toepassing van Saxenda® voor cardiovasculaire gezondheid. |
- Productkenmerken. EMA, 2024. Link
- Saxenda, Werkzame stof: liraglutide. Apotheek.nl, 2024. Link
- Real‐Life Use of Liraglutide 3 mg in Obesity Management: The SAX‐RL Study. Diabetes, Obesity and Metabolism, 2024. Link
- Liraglutide (Saxenda) Combined with Lifestyle Coaching for Weight Loss in a Bariatric Center. Journal of Surgery, 2024. Link
- Risk of Gastrointestinal Adverse Events Associated With Glucagon-Like Peptide-1 Receptor Agonists for Weight Loss. Journal of the American Medical Association, 2023. Link
- Medications for the Treatment of Obesity. Journal of Visceral Surgery, 2023. Link
- Efficacy and Safety of GLP-1 Medicines for Type 2 Diabetes and Obesity. Diabetes Care, 2024. Link
