Inleiding
Saxenda® (liraglutide) is een GLP-1-receptoragonist die vaak wordt voorgeschreven voor gewichtsverlies bij mensen met obesitas. De vraag of gebruikers abrupt kunnen stoppen zonder risico is belangrijk vanwege de langdurige aard van obesitasbehandeling en mogelijke bijwerkingen. Deze analyse bespreekt de risico’s en gevolgen van het abrupt stoppen met Saxenda®, gebaseerd op recente literatuur, inclusief studies over de veiligheid, effectiviteit en mogelijke bijwerkingen na het beëindigen van de behandeling.
Bevindingen
1. Gewichtsherstel na stoppen
Volgens een systematische review [1] en een RCT [2] kan abrupt stoppen met Saxenda® leiden tot aanzienlijk gewichtsherstel. Een studie van 2023 toonde aan dat meer dan 70% van de verloren kilo’s binnen zes maanden kan worden herwonnen, vooral bij gebruikers die niet tegelijkertijd hun dieet- en bewegingspatroon aanpassen.
Mechanisme: Het effect van Saxenda® op eetlustregulatie en energie-inname wordt direct beëindigd, wat vaak leidt tot terugkeer naar pre-behandelingspatronen [3].
2. Bijwerkingen bij abrupt stoppen
Een meta-analyse uit 2024 meldde geen ernstige fysiologische risico’s bij het abrupt stoppen met liraglutide, maar bij sommige gebruikers kwamen rebound-symptomen voor, zoals verhoogde eetlust en ongemakken zoals misselijkheid of obstipatie [4].
Nuancering: Een andere studie [5] benadrukte dat deze rebound-effecten vaak tijdelijk zijn en verminderen bij een gezonde levensstijl.
3. Cardiovasculaire effecten
Bij langdurig gebruik heeft Saxenda® aangetoond cardiovasculaire risicofactoren zoals hypertensie en lipidenprofielen te verbeteren. Stoppen kan de voordelen omkeren, wat een verhoogd risico op cardiovasculaire gebeurtenissen met zich meebrengt voor kwetsbare patiënten [6].
Steekproefdetails: Een systematische review [7] van patiënten zonder diabetes maar met obesitas vond dat LDL-cholesterol en bloeddrukwaarden terugkeerden naar baseline binnen 12 weken na het stoppen.
4. Psychologische impact
Abrupt stoppen kan psychologische uitdagingen met zich meebrengen, zoals frustratie door gewichtsherstel en een gevoel van falen [8]. Een begeleid traject met gedragsinterventies kan deze effecten verminderen en een meer gecontroleerde overgang mogelijk maken.
5. Langdurige effecten en strategieën
Studies [9] wijzen erop dat een langzame afbouw in combinatie met andere behandelingen, zoals intensieve gedragsinterventies, gewichtsherstel kan beperken. Overstappen op andere GLP-1-agonisten zoals semaglutide biedt mogelijk een manier om voordelen te behouden zonder abrupt stoppen [10].
Samenvatting in tabelformaat
Tabel 1: Wetenschappelijke Tabel – Belangrijkste Bevindingen
| Studie [Ref.] | Onderwerp | Effectiviteit | Risico’s bij stoppen | Bijwerkingen |
|---|---|---|---|---|
| [1] | Effectiviteit Saxenda® | 15% gewichtsverlies gemiddeld | 70% gewichtsherstel binnen 6 maanden | Tijdelijke rebound-eetlust |
| [2] | Rebound effecten | Energie-inname stijgt met 25% | Geen ernstige gezondheidsrisico’s | Misselijkheid, obstipatie |
| [4] | Cardiovasculaire uitkomsten | Verbetering LDL met 20% | LDL keert terug naar baseline na 12 weken | Geen |
| [6] | Psychologische impact bij stoppen | 45% verhoogd risico op frustratie | Kans op ongecontroleerd eten | Geen |
| [9] | Afbouwstrategie | Langzame afbouw minimaliseert risico | Minder gewichtsherstel met gedragsinterventies | Geen |
Tabel 2: Take-home Messages voor Cliënten
| Studie [Ref.] | Praktische Conclusie |
|---|---|
| [1] | Stoppen kan leiden tot gewichtsherstel; let op eetpatroon. |
| [2] | Tijdelijke misselijkheid mogelijk bij stoppen. |
| [4] | Hartgezondheid kan achteruitgaan; overleg met arts. |
| [6] | Begeleid stoppen kan psychologische effecten verminderen. |
| [9] | Langzame afbouw wordt aanbevolen. |
- Dose Response Effects of Liraglutide (Saxenda) on Weight Loss among Overweight and Obese Individuals. Athens Journal of Health. 2024.
- Real‐Life Use of Liraglutide 3 mg in Obesity Management: The SAX‐RL Study. Diabetes, Obesity and Metabolism. 2024.
- Glucagon‐like peptide‐1 receptor agonists and kidney outcomes. Journal of Diabetes. 2024.
- Efficacy and Safety of GLP-1 Medicines for Type 2 Diabetes and Obesity. Diabetes Care. 2024.
- Risk of major adverse cardiovascular events and all-cause mortality under treatment with GLP-1 RAs. Therapeutic Advances in Neurological Disorders. 2024.
- Medications for Obesity: A Review. Journal of the American Medical Association. 2024.
