Inleiding
Mounjaro® (Tirzepatide), een duale GLP-1- en GIP-receptoragonist, heeft aanzienlijke voordelen aangetoond bij de behandeling van obesitas en type 2 diabetes. Tijdens zwangerschap en borstvoeding is echter voorzichtigheid geboden bij medicatiegebruik vanwege mogelijke risico’s voor de moeder en de foetus of het kind. Dit artikel onderzoekt de wetenschappelijke literatuur over het gebruik van Tirzepatide in deze periodes.
Belangrijke Bevindingen
1. Preklinische studies en teratogeniteit
Dierstudies met Tirzepatide hebben enkele zorgen opgeleverd over foetale groei en ontwikkeling. In een studie in Endocrine [1] werden groeiafwijkingen en skeletmisvormingen gerapporteerd bij ratten en konijnen die met hoge doses Tirzepatide werden behandeld. Hoewel de doses boven de therapeutische grenzen lagen, suggereren de bevindingen een potentieel risico tijdens de zwangerschap.
2. GLP-1-agonisten en zwangerschap
GLP-1-agonisten, waaronder vergelijkbare middelen zoals Semaglutide, worden in het algemeen niet aanbevolen tijdens de zwangerschap. Een systematische review [2] benadrukte dat dergelijke middelen kunnen interfereren met insulinegevoeligheid en foetale voeding, wat kan leiden tot intra-uteriene groeivertraging.
3. Effecten op borstvoeding
Er zijn geen directe studies uitgevoerd naar de effecten van Tirzepatide op borstvoeding. Vergelijkbare middelen, zoals liraglutide, bleken in minimale hoeveelheden in de moedermelk te worden uitgescheiden, met weinig systemische effecten bij zuigelingen [3]. Desondanks blijft het risico van mogelijke onbekende effecten een reden voor voorzichtigheid.
4. Glykemische controle tijdens zwangerschap
Bij zwangerschapsdiabetes is insuline de voorkeursbehandeling. Tirzepatide kan theoretisch de glykemische controle verbeteren, maar er is onvoldoende bewijs voor de veiligheid tijdens de zwangerschap. Een studie in Diabetologia [4] benadrukte dat insuline een veiliger alternatief is, aangezien het een lang track record heeft en geen schadelijke effecten op de foetus vertoont.
5. Gewichtsbeheer tijdens de zwangerschap
Gewichtsbeheer is belangrijk tijdens de zwangerschap, vooral bij vrouwen met obesitas. Een studie in Cardiovascular Diabetology [5] suggereerde dat Tirzepatide effectief gewichtsverlies kan bevorderen, maar dit is mogelijk ongeschikt tijdens de zwangerschap, waar een zekere mate van gewichtstoename noodzakelijk is voor een gezonde foetale groei.
6. Off-label gebruik en ethische overwegingen
Tirzepatide is niet goedgekeurd voor gebruik tijdens de zwangerschap of borstvoeding. Off-label gebruik kan juridische en ethische implicaties hebben. Een studie in Therapeutic Advances in Neurological Disorders [6] wees op het belang van klinische richtlijnen en patiëntenvoorlichting om misbruik van medicijnen in deze gevoelige periodes te voorkomen.
7. Alternatieve behandelingen
Bij vrouwen met type 2 diabetes of obesitas tijdens de zwangerschap zijn insuline en voedingsinterventies de belangrijkste behandelingen. Een meta-analyse [7] benadrukte dat deze aanpak de zwangerschapsuitkomsten aanzienlijk verbetert zonder het risico van potentieel schadelijke medicatie.
Tabellen
Tabel 1: Wetenschappelijke Tabel – Belangrijkste Bevindingen
| Studie [Ref.] | Onderwerp | Effectiviteit / Risico | Bijwerkingen |
|---|---|---|---|
| [1] | Preklinische studies op dieren | Groeiafwijkingen bij hoge doses | Skeletmisvormingen |
| [2] | GLP-1 agonisten tijdens zwangerschap | Geen aanbevolen gebruik | Mogelijke groeivertraging |
| [3] | GLP-1 agonisten en borstvoeding | Minimaal in moedermelk | Weinig systemische effecten bij zuigelingen |
| [4] | Glykemische controle in zwangerschap | Insuline als veilig alternatief | Geen nadelige effecten |
| [5] | Gewichtsbeheer bij zwangerschap | Tirzepatide effectief voor gewichtsverlies | Onveilig bij benodigde gewichtstoename |
| [6] | Off-label gebruik en ethische overwegingen | Niet goedgekeurd voor zwangerschap | Juridische en ethische risico’s |
| [7] | Alternatieven voor Tirzepatide | Insuline en voedingsinterventies effectief | Geen medicatierisico’s |
Tabel 2: Take-home Messages voor Cliënten
| Studie [Ref.] | Praktische conclusies |
|---|---|
| [1] | Dierstudies tonen risico’s op groeivertraging; gebruik bij mensen wordt afgeraden. |
| [2] | GLP-1 agonisten worden niet aanbevolen tijdens de zwangerschap. |
| [3] | Borstvoeding met Tirzepatide is onduidelijk; overleg met uw arts is essentieel. |
| [4] | Insuline is de veiligste optie voor zwangerschapsdiabetes. |
| [5] | Gewichtsverlies is ongeschikt tijdens de zwangerschap; Tirzepatide is ongeschikt. |
| [6] | Off-label gebruik tijdens zwangerschap kan risico’s met zich meebrengen. |
| [7] | Voedingsinterventies en insuline zijn aanbevolen als veiliger alternatieven. |
Conclusie
Op basis van de huidige literatuur wordt het gebruik van Mounjaro® (Tirzepatide) tijdens de zwangerschap en borstvoeding afgeraden. Dierstudies wijzen op potentiële risico’s voor de foetus, terwijl er geen voldoende gegevens zijn over veiligheid bij borstvoeding. Insuline en voedingsinterventies blijven de standaardopties voor diabetes en obesitas tijdens de zwangerschap. Artsen en patiënten moeten zorgvuldig overleggen over de risico’s en voordelen van elke behandeling.
- Efficacy and safety of once-weekly tirzepatide for weight management compared to placebo. Endocrine. 2024.
- Subcutaneously administered tirzepatide vs semaglutide for adults with type 2 diabetes: a systematic review and network meta-analysis of randomised controlled trials. Diabetologia. 2024.
- Risk of major adverse cardiovascular events and all-cause mortality under treatment with GLP-1 RAs or the dual GIP/GLP-1 receptor agonist tirzepatide in overweight or obese adults without diabetes: a systematic review and meta-analysis. Therapeutic Advances in Neurological Disorders. 2024.
- Predictors of ≥15% Weight Reduction and Associated Changes in Cardiometabolic Risk Factors With Tirzepatide in Adults With Type 2 Diabetes in SURPASS 1–4. Diabetes Care. 2023.
- Bridging the gap between GLP1-receptor agonists and cardiovascular outcomes: evidence for the role of tirzepatide. Cardiovascular Diabetology. 2024.
- Safety and Effectiveness of Tirzepatide Use in Obesity Without Type 2 Diabetes Mellitus. Cureus. 2024.
- Continued Treatment With Tirzepatide for Maintenance of Weight Reduction in Adults With Obesity. Journal of the American Medical Association. 2023.
Beantwoord door BMI-Clinic.com
